Co ma wspólnego oko homara z kosmicznym teleskopem, a jad żararaki z lekiem na nadciśnienie? Jak mrówki pomagają liniom lotniczym, a niesporczaki ułatwiają przechowywanie próbek biologicznych? O tym wszystkim możecie się dowiedzieć z książki “Dzikie pomysły natury”, którą recenzujemy dzięki uprzejmości Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Bioinspiracja
Jestem przekonany, że o bioinspiracji wszyscy słyszeliście, nawet jeśli niekoniecznie pod tą nazwą. O co chodzi? O to, jak naukowcy i inżynierowie, rozwiązując rozmaite problemy, czerpią idee z natury. Jeśli się nad tym zastanowić, to wychodzi, że praktycznie każdy gatunek roślin czy zwierząt ma jakieś supermoce. Albo ostre kły, albo fantastyczny węch, albo możliwość życia w skrajnych warunkach… A my, ludzie? W naszym wypadku supermocą jest nasz mózg, który pozwala znajdować rozwiązania dla problemów, z którymi nasze ciała same sobie nie radzą. I często tym rozwiązaniem jest właśnie to, co jest supermocą innego gatunku.
Owszem, możemy długo siedzieć i się zastanawiać nad tym, co zrobić, żeby z naszych kurtek woda łatwo spływała – ale po co wyważać otwarte drzwi, skoro możemy sprawdzić, jak robi to lotos? Czemu nie mielibyśmy skopiować przylepca omułek, żeby wyprodukować bardzo trwały klej wiążący nawet pod wodą? Po to przecież mamy rozum, żeby z niego korzystać. I o takich właśnie inspiracjach opowiada nam autorka, Kristy Hamilton.
Nasze przemyślenia
Zbierając materiały do książki, autorka z wieloma naukowcami rozmawiała i wiele ze źródeł inspiracji widziała na własne oczy. Dzięki temu może bardzo plastycznie przedstawić czytelnikom rozwiązania techniczne zastosowane w różnych dziedzinach, od astronomii po medycynę. Niestety, po raz kolejny muszę przyczepić się do tej samej wady, którą charakteryzują się inne książki wydane w serii bo.wiem: braku ilustracji. Opisy są dość dokładne, ale dużo łatwiej byłoby, gdyby czytelnik mógł zobaczyć, co autorka miała na myśli.
Inną kwestią, którą można uznać za wadę, jest skupienie na czasach współczesnych. Kto wie, być może wynika to właśnie z badań, polegających na rozmowach z naukowcami i wynalazcami? A przecież historia bioinspiracji jest dużo dłuższa: aż się prosiło, żeby wspomnieć na przykład o pierwszych próbach zbudowania maszyny latającej…
Zabłyśnij ciekawostką
Jeśli jednak przyjmiemy ograniczenie zakresu czasowego omawianych “odgapionych” pomysłów, dostaniemy świetnie napisaną książkę pełną fascynujących ciekawostek. Wskazuje na wiele nieoczywistych powiązań, a przy niemal każdym znajdzie się jakaś historia, wskazująca kto, kiedy i w jakich okolicznościach znalazł inspirację. Czy wiedzieliście, że twórca pierwszego teleskopu rentgenowskiego czytał artykuł o homarach, gdy nudził się podczas podróży samolotem, i właśnie wtedy przyszła mu do głowy myśl, żeby wykorzystać strukturę homarzego oka do skupiania promieniowania X? Ja też do niedawna nie wiedziałem. A takich ciekawostek jest w książce znacznie, znacznie więcej! A żeby wiedza wchodziła do głowy jeszcze łatwiej, to autorka co i rusz przemyca nawiązania do popkultury.
Czy warto? Warto. Pomijając zdobytą wiedzę, będziecie mogli zabłysnąć w towarzystwie wieloma ciekawostkami. Książka pokazuje dziesiątki przykładów fascynujących efektów działania natury, a jednocześnie ludzkiej inteligencji, która potrafiła je nie tylko skopiować, ale czasem nawet ulepszyć. Jednocześnie jak mantra powtarza się ostrzeżenie: doprowadzamy do masowego wymierania gatunków. Jeśli nawet zignorujemy wszystkie kwestie, spójrzmy na to przez pryzmat egoizmu: ile potencjalnych leków, ile potencjalnych odkryć ów nauki i inżynierii utracimy bezpowrotnie, jeśli pozwolimy gatunkowi wyginąć, zanim go dobrze przebadamy?
Jeśli zainteresowała Cię książka i chcesz ją kupić, skorzystaj z oferty poniżej, a wesprzesz naszego bloga:
Zainteresowało Cię to, co czytasz? Chcesz wiedzieć więcej? Śledź nas na Facebooku, i – pozwól, że wyjaśnię!